ညဳသာဒှ်မွဲဂကောံမ္ဂး
ဒးကာလမွဲတ္ၚဲ အခိၚ်ပယျာံနူဂယးပြဟ် ဟွံမွဲကဵုအရံၚ်ပသာန်တ္ၚဲ အခိၚ်ခိုဟ်အခါပြဲ သမယၜိုဟ်သြိုဟ်သာယျာ ကျာဗၜိုဟ်လေဝ် ပိုက်ကၠုၚ်မံၚ်ပြဳပြဳတုဲ ကာလဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တိုန်အာ လ္တူအာကာသတေံ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ကေတ် ဂၠးမုက်အကးမၞုံကဵုလျးအရံၚ် သာ်သြန်ဗုၜတ်သ္အးဇ္ၚးမံၚ်ဂှ် ဂစေံမွဲဂကောံ ပဝ်တတ်အာဂတမတ် ညဳညဳသာသာအိုတ်ရ။ “ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်တံ ၜိုန်ရဍေံတံဒှ်သတ်တိရစ္ဆာန် ပါလုပ်လၟိဟ် ပ္ဍဲသတ်အဟိုတ်ကီုလေဝ် မၞုံကဵုဓရ်ညဳသာဏီရ။ ပိုဲကောန်မနုဿတံ ယဝ်ရဓရ်ညဳသာဟွံမွဲ ဟွံဒှ်မွဲဂကောံမ္ဂး ပရေံနူကဵုသတ်တိရစ္ဆာန် ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်တံဏီရောၚ်သွံ” သာ်ဝွံ ချပ်တိုန်ပ္ဍဲစိုတ်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပိုဲကောန်မနုဿတံ တန်တဴမံၚ် ပ္ဍဲလိုက်လောကဏံမွဲချိန်ခဏဂှ် ဇၟာပ်ဍုၚ်ကွာန် ဇၟာပ်ဌာန် ဇၟာပ်ဒေသ ယဝ်ခါရ “ညဳသာဒှ်မွဲဂကောံမ္ဂး” ခိုဟ်ရောၚ် ညာတ်ကေတ်သာ်ဝွံရ။
သတ္တအ်တန်တဴမံၚ် ပ္ဍဲလောကသံသာ(၃၁)ဘုံဏံ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဌာန်ဒ္တန်ညးကဵုညး ဒၞဲါညးကဵုညး ဘုံညးကဵုကဵုညး သ္ပဒ္တဴမံၚ်အိုတ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုသတ္တံတန်တဴမံၚ် ပ္ဍဲလိုက်လောကသံသာ(၃၁)ဘုံဏံ ပိုဲကောန်မနုဿတံလေဝ် ညးလိုက်လောကတံ ပညပ်ကော်ခဴစလဝ် ကောန်မၞိဟ် အပ္ဍဲသတ်မွဲဂကူကီုရ။
မၞိဟ်ဟီုဂှ် နွံဂၠိုၚ်ကဵုဂကူ ဂၠိုၚ်ကဵုဗီုရ။ ပၞောဝ်ကဵုဂကူမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ရှ်ေသှ်ေရဴဂဴပတှ်ေကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုဘာသာ ဂၠိုၚ်ကဵုအခိုကၞာ ဂၠိုၚ်ကဵုယေန်သၞာၚ်ရ။ ဗီုညးကဵုညး ဘာသာဇကု ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တဴတက်၊ အခိုက်ကၞာဇကု ညံၚ်ဂွံဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်ဂှ်လေဝ် နဲကဲညးကဵုညး ဂိုတ်ဂ္စာန်လွဳပရာ ပ္တိတ်မံၚ်ဇြဟတ်ဝဳရိယအိုတ်ရ။
အဃောပ္တိတ်မံၚ်ဇြဟတ် ဂိုတ်ဂ္စာန်လွဳပရာမံၚ် ဘာသာ၊ သာသနာ၊ အခိုက်ကၞာယေန်သၞာၚ်ဇကု ညံၚ်သ္ဂောံဗိုန်ဗတ်ခိုၚ်ကၠိုက်၊ ညံင်သ္ဂောံဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်ဂှ် ပူဂိုလ်လ္ၚဵု ညးကေတ်အဝဵုအာဏာတံ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဟိုတ်နူလညာတ်ကွေတ်ဝါဒ ဟွံတုပ်သၟဟ်ကီု၊ ဟိုတ်နူသ္ပပဓါန်ကဵုဓရ်လောဘ၊ ဒေါသ၊ မာနတံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဓရ်မေတ္တာဗျဟ် ဒှ်တိုန်ဒေါသ သ္ပမာန်ကယျာန်ဓဝါတ် ဗဵုမုက်ညးသ္ကအ်ဟွံမာန်ရ။ အကာဲအရာဗီုဏံဂှ် ဒှ်ကဆံၚ်အကာဲအရာညဳသၟဟ်ဟွံသေၚ်ရ။ ဒှ်အကာဲအရာပါ်ထ္ကးတုဲ သ္ဂောံဒှ်အတိုၚ်ပကတိတြေံပၠန်ဂှ် ဍေံဒှ်ဟွံမာန်ရ။ အရေဝ်ညးတမၠာတံ ကေၚ်ဟီုကၠုၚ်လဝ် “ညးမွဲကေုာံညးမွဲ မေတ္တာလီုအာတုဲမ္ဂး ဝါတ်နူပ္တန်ဍုၚ်ဏီရ။”
ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပိုဲကောန်မနုဿတံ ဆဃာဂျိုၚ်တန်တဴမံၚ် ပ္ဍဲလိုက်လောကဏံ မွဲချိန်ခဏ ဗၞတ်မွဲခ္ဍတ်တဲ မွဲကဝဲပၞိက်ဂှ် ညးလဵုမွဲလေဝ်ဟွံဟီု ကၠောန်တဴကမၠောန်မွဲမွဲသာ်မ္ဂး ဍေံသ္ဂောံညဳသၟဟ်ညးသ္ကအ်မာန် ညံၚ်သ္ဂောံအာဍာ်ဇမၠိုၚ်မာန်ဂှ် ပၟိက်ဇကုလေဝ် လ္ပကေတ်ဖအိုတ်၊ ပၟိက်ညးတၞဟ်သ္အာၚ်လေဝ် လ္ပဗက်ဖအိုတ်ညိ။ ညးဗက်အလိုက်အဲ၊ အဲဗက်အလိုက်ညးမ္ဂး ပရေင်ဍုင်ကွာန်ကီု၊ ပရေင်အိန်ထံင်ကီု၊ ပရေင်နာနာကီု ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ကၠိုဟ်ကေတ်စိုတ်ညးသ္ကအ်တုဲ အရာရာအိုဿီုဂှ် ပြေပြံၚ်အာအိုတ်တုဲ တန်တဴဍာ်ဇမၠိၚ်မာန်ရောၚ်။
ရံၚ်ကဵုအခိၚ်ပစ္စုပ္ပန်လၟုဟ်ဏံပၠန်လေဝ် ဟိုတ်နူကဵုအသိၚ်ဓရ်လောဘ ကဵု ဆန္ဒတုဲ ဍုၚ်မွဲကဵုမွဲ ဘာသာမွဲကဵုမွဲ ပြိုၚ်ပ္ကာန်ကေတ်မာန်ဒၟံၚ် ညးသ္ကအ်အိုတ်ရ။ ဓရ်လောဘကဵုဆန္ဒက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်တုဲ အရာနွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံက္လိဂွံဂှ် ယဝ်ခါရ ဟွံကလိဂွံမ္ဂး ဓရ်ဒေါသက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။ ဓရ်လောဘကကဵုဒေါသ ပံၚ်တောဲဒှ်အာမွဲဂကောံတုဲ ဓရ်မောဟ(ဒမၠု) က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ။ ပဟိုတ်ကဵုဓရ်မောဟတုဲ ဓရ်ဗၠေတ်ဂှ် ထေၚ်ကေတ်ဓရ်ဍာံအိုတ်ရ။
ရံၚ်ကဵုဥပမာပစ္စုပ္ပန်လၟုဟ်ဏံ ကောန်ဂကူဂလာမူသလေန်တံ ပန်ဂစိုတ်ဒၟံၚ် ကောန်ဂကူဘာသာတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်စာၚ်၊ ကၠိက်၊ ဂၠဴတံရ။ အကာဲအရာဂကူမူသလေန်တံ ကၠောန်သ္ပမံၚ်ဏံဂှ် ယဝ်ခါရဗ္စာရဏာသ္ၚဳဂၠိပ်ရံၚ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မ္ဂး ဟိုတ်နူကဵုဓရ်လောဘကဵုဆန္ဒ ပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံအုပ်ဓုပ်ပိုၚ်ပြဳ ညးတၞဟ်သ္အာၚ်ဂှ် ဟွံက္လိဂွံတုဲ ဓရ်ဒေါ သၟိက်မိက်ဂွံကေတ်မာန် ညးတၞဟ်သ္အာၚ်ဂှ် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။
ဓရ်လောဘကဵုဒေါသတံ ပံၚ်တောဲဒှ်ကၠုၚ်သ္ကအ်ရဲညးသ္ကအ်မ္ဂး ဓရ်မောဟလေဝ် ပါလုပ်ကၠုၚ်မာန်ရ။ ကၠောန်တဴကမၠောန်ပရေံပရေံ နကဵုစိုတ်ဓဇန်ဓဇန်တုဲ ဟီုဂလာန်ကဵုညးတၞဟ်သ္အာၚ်လေဝ် ရုန်မဵုကြံၚ်မ္ၚိုဟ်လေပ်ရ။ အခိၚ်အခါဇကုဂၠုဓီုမံၚ် ဓရ်ဗၠေတ်ဂှ် ထေၚ်ကေတ်ဓရ်ဍာံတုဲ ကၠောန်သ္ပဏာကြာန်န် နကဵုစိုတ်ဓဇန်ဓဇန်မာန်ရ။
လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ကောန်ဂကူပိုဲမန် မွဲဍုၚ်ကဵုမွဲဍုၚ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန် မွဲဌာဒေသကဵုမွဲဌာန်ဒေသ မွဲအရာပ်ကဵုမွဲအရာပ် ဟိုတ်နူလညာတ်ကွေတ်ဝါဒ ဟွံတုပ်သၟဟ်ညးသ္ကအ်ကီု၊ ဟိုတ်နူဗဟုသုတအောန်ကီုတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ကေတ်ဇၞး၊ မာန် သ္ပသၞညးသ္ကအ်ရ။ ကြဴနူဂှ် ဓရ်မေတ္တာဗျဟ် ဒှ်တိုန်ဒေါသ သ္ပမာန်ကယျာန်ဓဝါတ် ဗဵုမုက်ညးသ္ကအ်ဟွံဂွံ ပဒေံါညးသ္ကအ်ဟွံမာန် ဗျာံလဝ်လွဟ်ဒေါသ ကေုာံလွဟ်မာနတုဲ ပါ်ဂၠံၚ်တရဴထောံစးညးသ္ကအ် ညံၚ် (၃ ကဵု ၄ )ရ။ အကာဲအရာက္တဵုဒှ်တုဲကၠုၚ်တေံ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်ခါရကူချပ်အာမ္ဂး ဒးကေတါခန်လ္ၚတ် ညံၚ်ဂွိုအ်မှာ ဗွဲကြဴမွဲလှ်ေပၠန်တုဲ ညးညးအဲအဲ ဒးဂှ်ကေတ် ဗၠေတ်ဂှ်ပဲါ စိုတ်ဆာဲဂှ်လွဳၜံၚ် ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တဴတက်အာ အဓါန်ဂတတေံထေက်ရ။
သ္ၚဳမၠာ်ရံၚ်အာ ခေတ်ပစ္စုပ္ပန်လၟုဟ်ဏံပၠန်လေဝ် ဍုၚ်ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တံဂှ် ထေၚ်သောဲကဵုဍုၚ်ဟွံဇၞော်မောဝ်တဴတက်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ပျဲပျာံ ကေတ်ဇၞးမာန်အိုတ်ရ။ ဘာသာဇြဟတ်ဇၞ်ေတံဂှ်ပၠန် ဘပဠတံၚ်ဂြဲ ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ပျဲပျာံ ဘာသာဇြဟတ်ဍောတ်တ်တံဂှ်အိုတ်ရ။ ညးမၞုံကဵုပိုန်ဒြပ်တံပၠန်လေဝ် ထေၚ်သောဲကဵုညးဟွံမွဲကဵုပိုန်ဒြပ်တံဂှ်တုဲ ဟွံသ္ပသ္ကအ်ရဲ မိဿဟာဲညးသ္ကအ်အိုတ်ရ။ ညးမၞုံကဵုပညာတံပၠန်လေဝ် ဟွံသ္ပဂရုကဵုညးဟွံမွဲကဵုပညာတံဂှ်တုဲ ဂၠံၚ်တရဴဍာံ ဂၠံၚ်တရဴခိုဟ်တံဂှ်လေဝ် ဟွံပညုၚ်ထ္ၜး၊ ညံၚ်ညးဟွံမွဲကဵုဗဟုသုတတံ သ္ဂောံစဳကၠးယးတၟးဂှ်လေဝ် ဟွံလဴသောၚ်ကလးတဴအိုတ်ရ။ လိုက်လောကပိုဲဏံ ယဝ်ခါရဒှ်မံၚ်ဗီုဏံမ္ဂး ဓရ်ညဳသာမွဲ တ္ၚဲလဵုလေဝ် ဍေံက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဟွံမာန်ရ။ ဓရ်ညဳသာကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး မူရဴကမၠောန်မွဲကၠောန်န် အကာဲအရာဍေံသ္ဂောံဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်အောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဂိတုစွေက် ဍေံမေက်စှ်ေရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ ဍေံဂြုဲအေဲဇြအိုတ်စှ်ေအာ သိုက်က်ရ။
ဍုၚ်မွဲမွဲ ဌာန်ဒ္တန်မွဲမွဲ သ္ဂောံဇၞော်မောဝ်တဴတက်ဂ်ှ အဓိကဍေံက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဟေၚ်ရ။ ယဝ်ခါရ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ခိုဟ်မၞုံကဵုစေဝ်ပၞောန် ဗိုန်ဗတ်ခိုၚ်ကၠိုက် ဟွံဗက်စအဂတိမ္ဂး ညးဗွက်ကြဴတံလေဝ် မၞုံကဵုစေဝ်ပၞောန်ဗိုန်ဗတ်ခိုၚ်ကၠိုက်အိုတ်ရ။ “ပၞောဝ်ကဵုဂကောံဂၠဴဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂၠဴဥသဘအာဂတပၠတရဴဂှ် ယဝ်ခါရအာတပ်မ္ဂး ဂကောံဂၠဴဗက်အာ လကြဴဂၠဴဥသဘဂှ်လေဝ် အာတပ်ကီုရ။”
ဍုၚ်ဂှ် ကွာန်ဂှ် ယဝ်ခါရ ညးအာဂတပၠတရဴတံ အာတပ် ကၠောန်တပ် ဟွံဗက်စအဂတိမ္ဂး ဂွံဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်မာန်လောဲလောဲရ။ ဍုၚ်ကွာန်ဌာန်ဒ္တန်မွဲ သ္ဂောံညဳသာသၟဟ်န်ဟီုမ္ဂးဂှ် ယဝ်ခါရ သ္ၚဳမၠာ်ရံၚ်အာဍန်န်ဂၠေံဂၠေံမ္ဂး သ္ဂောံဆဵုညာတ်ကေတ် ဇုက်လတေၚ်ပိတၞုၚ် ပိထာၚ် ပိပၠာၚ်ရ။
၁။ ကျာ်ဇၞော်နွံပိုန်ဘာ ၂။ ဥက္ကဋ္ဌပိုၚ်ပြဳအုပ်ဓုပ်ဍုၚ်ကွာန် ၃။ အ္စာဘာ ဂဥုပ်ဘာ
ညးပိတၠတံ ယဝ်ခါရညဳသာဒှ်မွဲဂၞန်မ္ဂး ဌာန်ဒ္တန်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်တဴတက်မာန်ဟေၚ်ရ။ ညးဇၞော်က္ဍိုပ်က္ဍိုပ်ပိတၠဂ်ှ ယဝ်ဟွံဒှ်မွဲကသပ်ဂၞန်မ္ဂး ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် အခိၚ်အခါကာလလဵုလေဝ် ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်အာ ဟွံမာန်ရ။ ညးအုပ်ဓုပ်ကွာန်ဗွဴမဂၠိုၚ်တံ ဟိုတ်နူဂွံလဝ်အဝဵုအာဏာ လ္တူအလဵုအသဳတုဲ ကၠောန်တဴကမၠောန်မွဲမွဲသာ်မ္ဂး ဟွံချပ်စန်စာကဵုကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ အတိုၚ်မၞုံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံကၠောန်ဂှ်လေဝ် ကၠောန်သ္ပတဴအိုတ်ရ။ ပွမကၠောန်သ္ပဗီုဏံဂှ် ဒှ်အကာဲအရာ ပွမတက်ပၠီုဒၟံၚ်ဓရ်ညဳသာ အကြာကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံရ။ ညးအုပ်ဓုပ်ဍုၚ်ကွာန်ကဵု ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴမိမကဵုကောန်ဇာတ်ရ။ မိမကဵုကောန်ဇာတ်ညဳသာမှ ဂကောံသ္ၚိကၟိန်ဂှ် ဂွံၜိုဟ်သြိုဟ်သာယျာအာမာန်ရ။ အခိၚ်အခါကာလဇကု အုပ်ဓုပ်ပိုၚ်ပြဳလဝ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ၜိုတ်လဵုအဝဵုအာဏာဇၞော်ဇၞော် ကဆံၚ်လဵုလညာတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်သၠဲသၠဲ ယဝ်ခါရ ရန်တၟံကဵုဍုၚ်ကွာန်ဌာန်ဇကု မိက်ဂွံဇၞော်မောဝ်တဴတက်ဍာံဍာံမ္ဂး သ္ဒးချပ်စကဵု ကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဇကုထေက်ရောၚ် မ်က်ဂွံသ္ဂးရ။
မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တံဂှ် ဂွံလဝ်အဝဵုအာဏာနူအလဵုအသဳတုဲ ပၚ်ယာလဝ်မုက်ညံၚ်ဂၠဴကၠောံၜဳ၊ ညံၚ်တၞံဆုကညၚ် ပၚ်ယာလဝ်မုက်ကဵုအာကာသကီု သၠုၚ်လဝ်ဓရ်မာနအိုတ်ရ။ ကၠောန်တဴကမၠောန်မွဲမွဲသာ်ပၠန်လေဝ် သီုဟွံချပ်ဗ္စာရဏာအနာဂတ်ဂတမွဲသာ် ဂကောံဇကုမွဲဂကောံခိုဟ် ဂွံမံၚ်ၜိုဟ်တှ်ေတုဲ ညးတၞဟ်သ္အာၚ်မုဒှ်ဒှ် လဝ်စိုတ်သာ်ဝွံတုဲ ကေတ်ဇၞးသ္ပမာန်ကၠုၚ်ကဵု ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံအိုတ်ရ။ အနာဂတ်ဂတ သဘာဝဓရ်သင်္ခါရ ဒှ်တုဲဒးလီု အခိၚ်အခါအဝဵုအာဏာပၠိုတ် ဇကုလေဝ် ဒးက္လေၚ်ဒှ်ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်သာမည မွဲတၠပၠန်ရ။ အခိၚ်အခါကာလဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗီုလဵုဂွံပ္တဝ်မုက် တက်ကျာအီဂြိုၚ်ညးသ္ကအ်မာန်ဏီရော။ ပရေၚ်တက်ကျာအီဂြိုၚ်ညးသ္ကအ်ဟွံမွဲမ္ဂး ဓရ်ညဳသာမွဲ တ္ၚဲလဵုလေဝ် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဟွံမာန်ရ။ ဌာန်ဒ္တန်ဟွံမွဲကဵုဓရ်ညဳသာဂှ် ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်အာ ဟွံမာန်ရ။
တုဲပၠန် ရံၚ်အာကဵုလ္ပာ်ဂကောံပၠန်လေဝ် ဇၟာပ်ဍုၚ်ကွာန် ဇၟာပ်ဌာန်ဒေသဂှ် နွံတဴကဵုဂကောံအိုတ်ရ။ ပၞောဝ်ဂကောံဂမၠိုၚ်လေဝ် စေဝ်ပၞောန်ညးကဵုညး ပရေၚ်ဘာသာ၊ ပရေၚ်လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်၊ ပရေင်အခိုက်ကၞာ၊ ပရေင်နာနာ ဂကောံဇကုညံင်သ္ဂောံဇၞော်မောဝ်တဴတက် ညံၚ်သ္ဂောံပြာကတ်ဂှ် ၜိုန်ရဂိုဟ်ဂ္စာန်လွဳပရာပ္တိတ်ဇြဟတ်ကီုလေဝ် ဂကောံသီုဖအိုတ်ဂှ် ယဝ်ခါရဟွံဒှ်မွဲဂကောံ၊ ဟွံဒှ်မွဲကသပ်ဂၞန်မ္ဂး ဌာန်ဒ္တန်ဂှ် တ္ၚဲလဵုလေဝ် ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်အာဟွံမာန်အိုတ်ရ။ သွက်ဂွဴဇၞော်မောဝ်တဴတက်မာန်ဂှ် သ္ဒးဒှ်မွဲဂကောံ သ္ဒးဒှ်မွဲကသပ်ဂၞန်ဟေၚ်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ အရေဝ်ညးတမၠာတေံဟီုလဝ် “ညဳသာမ္ဂး သ္ဒးဇၞော်မောဝ်၊ ဟွံညဳသာမ္ဂး သ္ဒးဗၠိုက်သဝ်” ရောၚ်။
သ္ၚဳမၠာ်ရံၚ်အာကဵုဝၚ်ကောန်ဂကူပိုဲမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ (၁၁၁၆)သၞာံဂှ် ကောန်သၟိၚ်သမလကုမ္မာကဵုဝိမလကုမ္မာ ကောကဵုဒေံညးၜါ ပ္တန်လဝ်ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ (ဗဂေါ)တုဲ သၟိၚ်ကီု ညးဍုၚ်ကွာန်ကီု ဟိုတ်နူဓရ်ညဳသာသၟဟ်သၟန်တုဲ ကောန်မန်ပိုဲပိုၚ်ပြဳကၠုၚ်လဝ်ဍုၚ်နန်ထဝ် ဗွဲမလအ်လကာဖာရ။ ဗွဲကြဴဏံ လက်ထက်သၟိၚ်ဗညာဒလ အုပ်ဓုပ်ပ္ကၚ်ရၚ်ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ(ဗဂေါ)ဂှ် သၟိၚ်ကဵုကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဟိုတ်နူကဵုဓရ်ညဳသာဟွံမွဲတုဲ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ်ကၠုၚ်စိုပ် (၁၁၁၉)ဂှ် သၟိၚ်ဗၟာအံၚ်ဇေယျ ဇက်ဂၠောဲကၠုၚ်ပပၞာန်တုဲ လုပ်ဗတိုက်ကေတ် ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ(ဗဂေါ)ရ။
ဓရ်ညဳသာဟွံမွဲမ္ဂး ကွာန်သၟးလီုလာ်အာမာန်၊ ဂကောံသၟးသရိုဟ်အာမာန်ဟွံသေၚ်၊ ဍုၚ်လေဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာမာန်၊ ဂကူလေဝ် ကၠက်အာမာန်မံၚ်ဏီရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ပိုဲကၠေံမံၚ် နဲကဲလဵုသ္ဂောံကလေၚ်က္လိဂွံမာန်၊ ဝင်ပိုဲ ကၠေံကၠက်မံၚ် ညံၚ်သ္ဂောံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်မာန်ပၠန် နဲကဲသောၚ်အိုတ်ဂှ် ကောန်ဂကူပိုဲမန်သီုဖအိုတ် သ္ဒးညဳသာ သ္ဒးဒှ်မွဲဂကောံထေက်ရောၚ်။
လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ဃောတၠဳမၞုံကဵုပိုန်ကျာ်တြဲပိုဲမၞုံပြာကတ်မံၚ်တေံ ကောန်ဍုၚ်ကပိလဝှ်ကဵု ကောန်ဍုၚ်ကောလိယ ၜါဍုၚ်ဟိုတ်နူပါ်ပရအ်ဍာ်ကြုၚ်ရောဟိဏဳ ဟွံညဳသာတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဓရ်မေတ္တာဗျဟ် ဒှ်တိုန်ဒေါသ သ္ပမာန်ကယျာန်ဓဝါတ် ဗဵုမုက်ညးသ္ကအ်ဟွံဂွံ ပဒေံါညးသ္ကအ်ဟွံမာန်တုဲ ပဠေဝ်ပဠေတ်တိုန်လွဟ်လနက် သွက်ဂွံတဝ်စၞေဟ်ညးသ္ကအ်ရ။
ဃောဂှ် တၠဳမၞုံကဵုပိုန်ကျာ်တြဲ လုပ်စနိရောဓသမာပတ်တုဲ “ညးလဵုသ္ဂောံဟံၚ်ပြာ်ထေက်ရော” သ္ၚဳမၠာ်ရံၚ်လိုက်လောက နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ကေတ် ကောန်ဍုၚ်ၜါဍုၚ် ပၠံၚ်မံၚ်ဍာ်ကြုၚ်ရောဟိဏဳရ။ ညာတ်ကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ကလာၚ်ယာန်အာ နကဵုဣဒ္ဓိဇျာန်တုဲ ဂ္ဇံထွာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်ကြုၚ်ရောဟိဏဳရ။ တၠဳမၞုံကဵုပိုန်ကျာ်တြဲတွံထ္ၜးကဵုဓရ် ကုကောန်ညးၜါဍုၚ်ဂှ် “ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကဵု ဂၠံၚ်ဍာန်ကျာ်”တုဲ ဂွံညဳသာသၟဟ်သၟန် ဂွံဒှ်အာမွဲဂကောံတုဲ ဂွံမံၚ်တန်တဴအာ ဗွဲမၜိုဟ်သြိုဟ်သာယျာအိုတ်ရ။
ထံက်ရံၚ်ကဵုဝတ္ထုသက်သဳသာဓက တၠဳမၞုံကဵုပိုန်ကျာ်တြဲပိုဲ ဟီုတွံဒၠောံဗ္တောန် ကောန်ညးၜါဍုၚ်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲလိုက်လောကပိုဲဏံ ဌာန်ဒ္တန်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲ သ္ဂောံဇၞော်မောဝ်တဴတက်၊ သ္ဂောံညဳသာသၟဟ်သၟန်၊ သ္ဂောံၜိုဟ်သြိုဟ်သာယျာမာန်ဟီုမ္ဂးဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ခိုဟ်လေဝ် သ္ဒးနွံ၊ ဂကောံလေဝ် သ္ဒးနွံရ။
မုကမၠောန်ကၠောန်ကၠောန် ကၠောန်ကဵုဂကောံမ္ဂး ဍေံအာစိုပ်ဒတုဲ ဗွဲမပြဟ်ပြေဟ်မာန်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဌာန်ဒ္တန်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲ ဂကောံဟွံဒှ်ဏီ မၞုံပၟိက်သၟိက်မိက်သ္ဂောံကဵုဒှ်၊ ဂကောံဒှ်တုဲ မၞုံပၟိက်သၟိက်မိက်သ္ဂောံကဵုတန်၊ ဂကောံတန်တုဲ မၞုံပၟိက်သၟိက်မိက်သ္ဂောံကဵု ဇၞော်မောဝ်တဴတက်၊ ဂကောံဇၞော်မောဝ်တဴတက်တုဲ ဂကောံသီုဖအိုတ်တံဂှ် မၞုံပၟိက်သၟိက်မိက်သ္ဂောံကဵု နွံကဵုဓရ်ညဳသာ၊ မၞုံပၟိက်သၟိက်မိက်သ္ဂောံကဵုဒှ် မွဲဂကောံဟေၚ်ရ။
ဒံက်တာ တၠဂုဏ်အ္စာညာဏိဿရ (သာံလှေဝ်၊ ဖာအင်)
နူဗၠံက်➲ ဂကောံသၚ်မန် ကွးဘာတက္ကသိုလ် မဟာစူဠာလံၚ်ကန်